گفتگو: مهدی بیک اوغلی
ایده حبس زدایی و تعیین مجازات های جایگزین و توجه به شرایط زندانی، ضرورتی است که بارها در صحبت های عالی ترین مسوولان عدلیه مطرح شده است. اما در برخی موارد، افراد و پرونده هایی وجود دارند که به رغم داشتن شرایط خاص، ایده مجازات های جایگزین در خصوص آنها عملیاتی نشده است. روایت امروز «اعتماد» روایت مادر 68 ساله ای است که به دلیل حضور در تجمعی صنفی برای پیگیری مطالبات کارگران و بازنشستگان بازداشت شده و از تیرماه 1401 تا به امروز در زندان به سر می برد. اما موضوعی که شرایط نسرین جوادی را بسیار حاد و خاص کرده نه مشکلات جسمانی عدیده، پوکی استخوان و نیاز به رسیدگی های ویژه درمانی اش و نه پایان گرفتن بیش از نیمی از حبس او و ضرورت آزادی اش مطابق قانون است، بلکه مشکل اصلی این مادر، به کما رفتن و بیهوشی کامل کوروش تنها فرزندش به دلیل بیماری دیابت نوع 1 است که تاب و توان او را از بین برده است. فرزندی که به دلیل نبود مادر برای رسیدگی به او و تنهایی مفرط، وضعتش به اندازه ای وخیم می شود که وارد کما و بیهوشی کامل می شود. در نبود مادر که در زندان است، همسایگان پسر را به بیمارستان منتقل می کنند. در اوج این فقدان، و در شرایطی که قانونگذار گزاره های تخفیفی برای یک چنین پرونده هایی در نظر گرفته، نسرین جوادی هنوز نتوانسته از این امکانات قانونی بهره مند شود. «اعتماد» در گفت وگو با رامین صفرنیا، وکیل نسرین جوادی ضمن بازتاب این روایت و بدون توجه به ابعاد سیاسی پرونده، تلاش کرده تا مطالبات یک مادر زندانی را به گوش مسوولان عدلیه برساند تا شاید با حسن نظر مسوولان فرصتی برای التیام گذاشتن بر زخم های یک خانواده در بند فراهم شود.
به عنوان وکیل نسرین جوادی توضیحی درباره شرایط این بانوی ایرانی و پرونده اش می دهید؟
نسرین جوادی، بانوی بازنشسته ای است که در سال 98 در تجمعی برای پیگیری مطالبات اقشار بازنشسته شرکت و دستگیر می شود. پرونده ای علیه ایشان به اتهام اجتماع و تبانی، تبلیغ علیه نظام و اختلال در نظم و آرامش عمومی تشکیل می شود. در ادامه پرونده به شعبه 26 دادگاه انقلاب ارسال می شود. شعبه 26 دادگاه انقلاب او را به اتهام اجتماع و تبانی به 5 سال، تبلیغ علیه نظام یک سال و اخلال در نظم و آرامش عمومی به یک سال همچنین 74 ضربه شلاق محکوم می کند. در واقع اشد مجازات کامل علیه ایشان اعمال می شود. پرونده به شعبه 36 دادگاه تجدید نظر می رود و همین حکم تایید می شود. خانم جوادی نهایتا در سال 98 بازداشت می شود. تمام این مجازات ها هم درباره ایشان اعمال شده است.
برخی اخبار حاکی از آن است که ایشان بیمارند؛ درباره وضعیت سلامتی نسرین جوادی توضیح می دهید؟
نسرین 68 سال سن دارد و از بیماری های عدیده از جمله پوکی استخوان رنج می برد. در واقع به دلیل عدم جذب کلسیم، نیاز به درمان تخصصی، تزریق داروهای پوکی استخوان و… دارد. چون زندان نمی تواند به این روند درمانی رسیدگی کند، با درد و مشکلات جسمانی عدیده ای دست به گریبان است. نسرین جوادی باید به صورت مستمر تزریق داروهای خاص پوکی استخوان انجام بدهد که این روند درمانی صورت نگرفته و سلامتی ایشان به خطر افتاده است. بر اساس گواهی پزشکان معتمد، همچنین بهداری زندان اوین و… خانم جوادی نیاز مبرم به تزریق های مستمر، داروهای خاص و روند درمانی ویژه دارند، البته خبر این ضرورت ها و خطراتی که سلامتی خانم جوادی را تهدید می کند به شعبه اجرای احکام دادسرای اوین منتقل شده اما بنا به هر دلیلی تا به امروز به این درخواست ها توجهی نشده است.
نظر پزشکی قانونی در این زمینه چیست؟ آیا ابعاد موضوع از این طریق بررسی شده؟
بله، موضوع به پزشکی قانونی ارجاع شد. پزشکی قانونی به خانواده ایشان اعلام کرده که نسرین جوادی به دلیل مشکلات جسمی، توانایی تحمل حبس را ندارد، حتی به صورت حضوری به خود خانم جوادی اعلام می شود با توجه به بیماری و گواهی پزشکی، توانایی حبس را ندارد، اما مشخص نیست چرا در ادامه موضوع در پرونده درج نمی شود؟ از منظر حقوقی به این وضعیت اعتراض شده اما هنوز پاسخی به چرایی درج نشدن موضوع در گزارش پزشکی قانونی داده نشده. البته پزشکان پزشکی قانونی اعلام می کنند موضوع در پرونده نسرین جوادی درج شده اما مدارک این تشخیص در پرونده موجود نیست.
مدت زمانی که نسرین جوادی در زندان هست، چه مدتی است؟
جدا از یک ماه انفرادی بیش از 2 سال و 4 ماه است که در زندان به سر می برد. از10 تیر 1401 که به شعبه یک اجرای احکام مراجعه کرد تا به امروز زندانی است. با هیچ یک از درخواست های او ازجمله مرخصی و پابند و… موافقت نشده که برای خود من یک ابهام است.
مگر غیر از این است که افراد زندانی با گذشت یک سوم از مدت زمان محکومیت شان می توانند آزاد شوند؟
بله، نسرین جوادی اما نیمی از زندان خود را سپری کرده. بارها درخواست پایند و آزادی مشروط و حتی درخواست مرخصی داده شده اما مسوولان زندان با آن موافقتی نکرده اند. این در حالی است که قانونگذار پیش بینی کرده که هر زندانی با توجه به شرایطی که دارد، پس از گذشت یک سوم از میزان مجازات، امکان آزادی دارد. در این میان، شورای زندان اعلام کرده که با آزادی او موافقت شده و موضوع به دادیار ناظر زندان ارجاع شده است. فعلا در نوبت رسیدگی مراجع بالاتر در دادستانی تهران است که موافقت کنند. اما به رغم گذشت ماه ها از این درخواست هنوز پاسخی به درخواست او داده نشده است. این در حالی است که وضعیت تنها فرزند نسرین جوادی به گونه ای است که تاخیر در آزادی او ممکن است آسیب های زیادی ایجاد کند.
پسر نسرین جوادی چه مشکلی دارد و چرا حضور مادر در کنار پسرش این اندازه مهم است؟
این بخش، دردناک ترین بخش روایت نسرین جوادی است. تنها دارایی این بانو یک پسر به نام کوروش است که متاسفانه در حال حاضر در کما و بیهوشی کامل قرار دارد. این پسر 17 سال است که دیابت نوع یک دارد. یعنی در هر روز باید 3 نوبت انسولین زده و رژیم غذایی سختی هم بگیرد. پس از بازداشت نسرین جوادی و در شرایطی که او تنها شخصی بود که می توانست به پسرش رسیدگی کند، به دلیل نبود مادر شرایط کوروش بحرانی و بحرانی تر می شود. نهایتا یک روز قند خون او به دلیل نبود مادر و تنهایی مفرط به بالای 600 می رسد و دچار بیهوشی کامل می شود.
حتما مستحضر هستید دیابت نوع یک بسیار خطرناک است و فرد باید تحت مراقبت کامل قرار داشته باشد. کوروش اما نه تنها از نظر جسمی درگیری بیماری دیابت نوع یک است، از نظر روحی نیز شرایط مناسبی ندارد. امروز هم که ما با هم گفت وگو می کنیم، کوروش تنها در بیمارستان و در بیهوشی کامل و کماست. پدر کوروش سال ها قبل فوت شده و کوروش به جز مادرش هیچ کس دیگری را ندارد.
چه کسی کوروش را به بیمارستان رساند؟
تنهایی این مادر و پسر حقیقتا دردناک است. هر زمان که پسر دچار مشکل می شد، همسایه ها اورژانس را خبر می کردند و ساعاتی بعد، نسرین جوادی در جریان قرار می گرفت. این بار هم قبل از بیهوشی کامل، کوروش فریاد می زند و از صدای افتادن او همسایگان با خبر می شوند.
شما پیگیری کرده اید که مطابق قانون، گشایشی قانونی برای این مادر و فرزند صورت بگیرد؟
متاسفانه حتی مرخصی هم به مادر داده نشده تا فرزند بیمارش را ببیند. دادیار ناظر زندان از دادستانی تهران درخواست کرده، اما این مرجع هنوز در خصوص در خصوص کیفیات تخفیفاتی که قانونگذار پیش بینی کرده کاری صورت نداده است.
این کیفیات تخفیفاتی که قانون گذار پیش بینی کرده شامل چه مواردی است؟
قانونگذار در یک چنین شرایطی، مرخصی استعلاجی، مرخصی در شرایط خاص، آزادی به دلیل بیماری و نهایتا آزادی پس از گذشت یک سوم مدت مجازات را پیش بینی کرده است. شرایط جسمی نسرین جوادی به صورتی است که سایر زندانی ها از او مراقبت می کنند و قادر به انجام کارهای عادی خود نیز نیست. از سوی دیگر پسر نسرین جوادی هم به جز مادرش کسی را ندارد که به او رسیدگی کند. مادر نگران است که نکند پسرش را از دست بدهد و نتواند قبل از فوت یک بار فرزندش را ملاقات کند. این پرونده حقیقتا برای شخص من هم بسیار دردآور است.
مطالبه موکل شما از مسوولان قضایی چیست؟
مشخص است که مسوولان قضایی مدام از جایگزینی مجازت حبس و در نظر گرفتن شرایط زندانی صحبت می کنند. به نظرم این مورد نماد این شرایط خاص می تواند باشد. با توجه به شرایط جسمانی این مادر و گذشت حداقل یک سوم موعد مجازاتش، مسوولان می توانند مطابق قانون با آزادی او موافقت کنند. از آن مهم تر با توجه به شرایط حاد فرزند نسرین جوادی می شود مرخصی چند ماهه یا چند هفته ای تا زمان صدور حکم آزادی به ایشان داد تا حداقل کنار تنها فرزندش باشد. خواسته ما اعمال قانون و نه بیش از آن است. اگر درخواست قانونی ایشان مورد پیگیری قرار بگیرد می توان امیدوار بود که قانون در خصوص ایشان اعمال شود. هر روز نگرانم که اتفاق تلخی برای کوروش رخ بدهد، تلفنم زنگ بخورد و ناچار باشم این خبر تلخ را به مادری بدهم که هر روز را با آرزوی در آغوش گرفتن تنها فرزندش شب می کند و هر شب رویای فرزندش را می بیند.