بیش از یکصد سال از تلاش‌ها و مبارزات مردم ایران برای تحقق عدالت و آزادی میگذرد و چه بسیار رنجها، ایثارگریها و جانفشانی هایی که توده های مردم و پیشروان جنبشهای اجتماعی در طول این دوران در راه رهایی از قید و بند استثمار و استبداد متحمل شده اند.
در این دوران به جز عامل استعمار خارجی و ویژگی های اقلیمی و فرهنگی و تاریخی، همواره دو عامل بر دستیابی مردم ایران به تغییرات مطلوب در جهت تحقق عدالت و آزادی تاثیر منفی داشته اند. به گفته اندیشمندان علوم اجتماعی، ایجاد دولت مدرن در غیاب نهادهای مدنی، به ابزاری برای اختناق در جامعه با استفاده از قوانین، رسانه ها، تبلیغات و جهل و خرافه و فریب بدل می‌گردد و نتیجه اش میشود اقتدار حکومتی که قدرتش بالاتر از خداوند است که حق خواهی و مطالبه گری اکثریت مردم را سرکوب میکند.
عامل دوم نیز در همین راستا بدلیل وجود رانت و اختلاس، تبعیض و فساد سیستماتیک و نتیجتا بیکاری و و فقر و گرانی و تورم لجام گسیخته، باعث اختلاف فاحش طبقاتی میشود که نه تنها آسیبهای اجتماعی مزمنی چون اعتیاد، طلاق، خشونت و قتل و بزهکاری را در پی خود می‌آورد بلکه کار به جایی می‌رسد که توسعه زندانها بیش از توسعه مدارس در اولویت قرار میگیرد.
در عین حال چنین ساختی زخمهای ناسور و علاج ناپذیر اجتماعی، تلاطمات، هیجانات و شورش‌های غیر سازمانیافته و کور حاشیه نشینها را پدید می‌آورد و بدین ترتیب سرنوشت میلیونها انسان قربانی چنین مناسبات پلیدی میشود.
اما این پایان کار یک جامعه نیست و نمی‌تواند باشد. به همین دلیل نیز ما در دو دهه گذشته شاهد شکل گیری و گسترش جنبشهای مختلف اجتماعی در کشور بوده ایم. بطوریکه تلاش و مبارزه خستگی ناپذیر کارگران، معلمان و دیگر مزد بگیران زحمتکش در ایجاد تشکل و شکل دهی به مبارزات سازماندهی شده و مبارزه مستمر بر سر معیشت و منزلت، اینک به مثابه یک دستاورد مهم و حیاتی دو دهه ی گذشته در حال خودنمایی است.
تجربیات و سنتهای نهادینه شده ی مبارزاتی در این دوران پر فراز و نشیب که دیگر، اعتراض و اعتصاب و تجمع را به رغم سرکوب به یک سنت جا افتاده و غیر قابل برگشت تبدیل کرده است، می‌رود تا دستاوردهای بنیادین خود را در جامعه ای عاری از سرکوب و اختناق و مبتنی بر دموکراسی و عدالت اجتماعی به منصه ظهور برساند.
آزادی و دموکراسی که مولفه های آن آزادی عقیده و بیان و آزادی احزاب و مطبوعات و تشکلها می باشد و لاجرم بقا و ضمانت این آزادیها، در گرو ایجاد و تقویت نهادهای صنفی و مدنی و سیاسی است تا بتوان همواره بر حاکمیت سیاسی جامعه کنترل و نظارت کرد.
🔸شاپور احسانی‌راد ، زندان تهران بزرگ، تیپ دو، سالن یک
